เมืองมุมไบ (Mumbai)

ข้อมูลทั่วไป เมืองมุมไบเป็นเมืองหลวงของรัฐมหาราษฏระ ตั้งอยู่บนชายฝั่งทะเลด้านตะวันตกของอินเดีย โดยปกติเมื่อเอ่ยถึเมืองมุมไบ จะหมายถึง Greater Mumbai ซึ่งประกอบด้วยเกาะเมืองมุมไบ (Mumbai Island City District) และเขตชานเมืองมุมไบ (Mumbai Suburban District) มีพื้นที่รวม 543.56 ตร.กม. เมืองมุมไบอยู่ทางชายฝั่งตะวันตกของอินเดีย ติดทะเลอาหรับ เป็นเมืองท่าใหญ่และเป็นศูนย์กลางทางด้านเศรษฐกิจและการเงิน เป็นที่ตั้งของธนาคารกลาง ตลาดหลักทรัพย์มุมไบ และตลาดหลักทรัพย์แห่งชาติ (BSEและ NSE) รวมทั้งเป็นศูนย์กลางของอุตสาหกรรมบันเทิงของอินเดีย (Bollywood)

ประวัติศาสตร์ เมืองมุมไบประกอบด้วยเกาะทั้งหมด 7 เกาะ ในสมัยอาณานิคมชาวอังกฤษเรียกเมืองมุมไบว่า “บอมเบย์” มาจาก “Bom Bahia” ในภาษาโปรตุเกส ที่แปลว่า Good Bay แต่ในปี พ.ศ. 2539 ได้กลับมาใช้ชื่อ “มุมไบ” ซึ่งมีที่มาจาก "Mumba Devi" ซึ่งเป็นชื่อเทพเจ้าที่ชาวประมงท้องถิ่น (ชาว Koli) นับถือ ในปี พ.ศ. 2388 ได้มีการถมทะเลเพื่อเชื่อมเกาะทั้ง 7 เกาะ ให้เป็นแผ่นดินเดียวกัน ประกอบด้วย เกาะโคลาบา (Colaba) มาฮีม (Mahim) มาสกาโอน (Mazgaon) พาเรล (Parel) วอลี (Worli) เกิรโกน (Girgaun) และดงรี (Dongri)

เศรษฐกิจ เมืองมุมไบเป็นเมืองเศรษฐกิจที่สำคัญที่สุดของอินเดีย โดยในปี พ.ศ. 2564 เมืองมุมไบมี GDP เท่ากับ 3.10 แสนล้านดอลล่าร์สหรัฐ และติดอันดับ 12 เมืองที่ร่ำรวยที่สุดในโลกในปี พ.ศ. 2565 การผลิตภาคอุตสาหกรรมในเมืองมุมไบคิดเป็น 25% ของทั้งประเทศ นอกจากนั้น รายได้ต่อหัวของประชากรในเมืองมุมไบสูงเกือบ 3 เท่าของค่าเฉลี่ยของทั้งประเทศ มีผู้จ่ายรายได้ส่วนบุคคลเท่ากับ 33% ของอินเดีย และจ่ายภาษีธุรกิจเท่ากับ 37% นอกจากนั้น ยังเป็นที่ตั้งของธนาคารชั้นนำระดับโลกและระดับประเทศ ตลอดจนเป็นศูนย์กลางของบริษัทชั้นนำ อาทิ Tata Group, Reliance

ประชากร  จากการสำรวจครั้งล่าสุดปี พ.ศ. 2554 มีประชากรราว 12.44 ล้านคน นับถือฮินดู 65.99% มุสลิม 20.65% พุทธ 4.85% เชน 4.10% คริสต์ 3.27%  ซิกข์ 0.49% อื่น ๆ 0.40% (อาทิ ศาสนายิวและชาวปาร์ซี*) และไม่นับถือศาสนา 0.26%

* ชาวปาร์ซี (Parsis) สืบเชื้อสายมากจากชุมชนโซโลแอสเทรียนเปอร์เซียน ซึ่งอพยพมาจากตะวันออกกลางหรืออิหร่านในปัจจุบัน ชาวปาร์ซีมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาอุตสาหกรรมของอินเดีย อาทิ ตระกูลทาทา ตระกูลวาเดีย ตระกูลโกเดร็จ รวมทั้งเป็นกลุ่มที่มีอิทธิพลทางด้านสังคม ศิลปะและวัฒนธรรม ตลอดจนการช่วยเหลือสังคมผ่านมูลนิธิต่าง ๆ

การปกครอง เมืองมุมไบและปริมณฑล บริหารโดยองค์การเทศบาลมุมไบและปริมณฑล (Municipal Corporation of Greater Mumbai - MCGM) มีนาง Kishori Pednekar (พรรค Shiv Sena) เป็นนายกเทศมนตรี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 และนาย Iqbal Singh Chahal เป็นหัวหน้าฝ่ายบริหาร (Municipal Commissioner) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2563

สถานที่ที่น่าสนใจในเมืองมุมไบ

Gateway of India สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2454 เป็นประตูชัยสถาปัตยกรรมอินโด-อิสลาม สร้างขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองการเยือนอินเดียของกษัตริย์จอร์จที่ 5 และพระราชินี แมรี่ และเมื่ออินเดียได้รับเอกราชในปี พ.ศ. 2491 ทหารชุดสุดท้ายของอังกฤษเดินผ่านประตูนี้เพื่อเดินทางออกจากอินเดีย

Taj Mahal Palace Hotel เป็นโรงแรมเก่าแก่ระดับห้าดาวที่เป็นที่นิยมมาก สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2466 โดยทายาทตระกูลทาทา เป็นสถาปัตยกรรมผสมผสานระหว่างฮินดูกับมุสลิม ในปี พ.ศ. 2551 โรงแรมได้รับความเสียหายอย่างหนักจากเหตุการณ์ก่อการร้าย

สถานีรถไฟ Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus ชื่อเดิมคือ Victoria Terminus (VT) เป็นสถานีรถไฟหลักของเมืองมุมไบ สถาปัตยกรรมกอธิกแบบอิตาลี สร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2430 เป็นปีที่ครบรอบการครองราชย์ 50 ปีของพระราชินีวิคตอเรีย ได้รับการจดทะเบียนเป็นมรดกโลกเมื่อปี พ.ศ. 2547

พิพิธภัณฑ์ Chhatrapati Shivaji Maharaj Vastu Sangrahalaya เดิมชื่อ Prince of Wales  สร้างในต้นศตวรรษที่ 20 เป็นสถาปัตยกรรมกอธิกแบบอินเดีย จัดแสดงศิลปะและประวัติศาสตร์ของอินเดีย ในปี พ.ศ. 2561 ได้รับการขึ้นทะเบียนจาก UNESCO ให้เป็นมรดกโลกส่วนหนึ่งของกลุ่มสถาปัตยกรรมวิคตอเรียนกอธิกและอาร์ตเดโคของเมืองมุมไบ

พิพิธภัณฑ์ Dr. Bhau Daji Lad Mumbai City ชื่อเดิม Victoria and Albert Museum สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2414 ในแบบวิคตอเรียน เป็นพิพิธภัณฑ์ที่เก่าแก่ที่สุดของเมืองมุมไบ จัดแสดงโบราณวัตถุ รูปภาพ และแผนที่โบราณ เกี่ยวกับมุมไบ

พิพิธภัณฑ์ Gandhi Museum Mani Bhavan เป็นที่พักและศูนย์กลางในการต่อสู้เพื่อเอกราชของมหาตมะ คานธีระหว่างปี พ.ศ. 2460-2477

Bombay Stock Exchange (BSE) ก่อตั้งในปี พ.ศ. 2418 เป็นตลาดหลักทรัพย์ที่เก่าแก่ที่สุดในเอเชีย มีบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์มากกว่า 5,500 บริษัท

Mahalaxmi Racecourse สนามแข่งม้า  มหาลักษมี สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2426 เป็นสนามแข่งม้ารูปวงรีที่มีลู่แข่งทางตรงยาว 2,400 เมตร และอัฒจันทร์ใหญ่ของสนามขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของอินเดีย

Oval Maidan สนามหญ้าขนาดใหญ่ราว 1 ตร. กม. ที่คนมุมไบนิยมไปเล่นและชม คริกเก็ต ล้อมรอบด้วยอาคารเก่าแก่ยุคอาณานิคม

Crawford Market ตลาดขนาดใหญ่ของมุมไบ อาคารหลักสร้างแบบวิกตอเรียน กอธิก สร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2412 ตั้งชื่อตามนาย Arthur Crawford ข้าหลวงเทศบาลเมืองมุมไบคนแรก แบ่งเป็นตลาดขายสินค้าทั่วไป ตลาดขายอาหารสด และตลาดขายผ้า

Chor Baazar หรือ “ตลาดโจร” เป็นตลาดขายของเก่าที่ใหญ่ที่สุดในมุมไบ เล่ากันว่า หากใครทำของหายที่มุมไบจะสามารถไปซื้อคืนมาได้ที่ตลาดโจร

Sassoon Docks สะพานปลาและตลาดสดอาหารทะเลที่เก่าแก่ของมุมไบ สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2418 โดยบริษัท เอกชนชื่อ David Sassoon & Co.

Chowpatty Beach ชายหาดเทียมบน Marine Drive ซึ่งสร้างขยายไปในทะเลอาหรับ เป็นแหล่งรวม street food

Bandra เป็นย่านหรูชายฝั่งทะเลที่เคยอยู่ภายใต้การปกครองของโปรตุเกส และเป็นย่านเศรษฐกิจสำคัญ มีแหล่งช้อปปิ้งอาทิ Linking Road และ Hill Road และเป็นย่านที่อยู่อาศัยของดารา Bollywood

Colaba Causeway เป็นถนนช้อปปิ้งและร้านอาหาร และเป็นย่านที่นิยมของนักท่องเที่ยว มีแหล่งชุมชน Cusrow Baug ของชาวปาร์ซี

Kala Ghoda (“ม้าดำ”) เป็นย่านศิลปะและวัฒนธรรม เป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ ได้แก่ Prince of Wales Museum, Jehangir Art Gallery, Elphinstone College เรียกชื่อตามอนุเสาวรีย์ King Edward IV ทรงม้าสมัยที่ยังทรงดำรงพระยศ Prince of Wales ซึ่งปัจจุบันถูกย้ายไปตั้งที่สวนสัตว์ Byculla

Dhobi Ghat ย่านที่รับบริการซักผ้ากลางแจ้ง ตั้งอยู่ใจกลางเมืองมุมไบใกล้กับสถานีรถไฟมหาลักษมี เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่นักท่องเที่ยวนิยมไปชม

Dharavi สลัมดาราวี เป็นหนึ่งในแหล่งชุมชนแออัดที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีพื้นที่ 2 ตร. กม. แบ่งเป็นย่านที่อยู่อาศัยและย่านธุรกิจ มีผู้อาศัยอยู่ประมาณ 1,000,000 คน (277,136 คน/ตร.ม.) มีชื่อเสียงจากภาพยนตร์เรื่อง “Slumdog Millionaire”

Haji Ali Mosque สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 1974 เป็นสุเหร่าและสุสานของพ่อค้าและนักบุญมุสลิมชาวอุซเบกิสถานชื่อ Pir Hazrat Haji Ali Shah Bukhari ผู้เผยแผ่ศาสนาอิสลามให้แก่ชาวเมืองมุมไบ

Siddhivinayak Temple วัดฮินดู ประดิษฐานองค์พระพิฆเนศที่งวงหันไปทางด้านซ้าย เป็น "ผู้ประทานความสำเร็จดังประสงค์" เป็นที่นับถือมากของชาวอินเดียและนักท่องเที่ยวต่างชาติ รวมถึงชาวไทย

Mahalaxmi Temple วัดพระแม่ลักษมี สร้างในปี พ.ศ. 2374 โดยพ่อค้าอินเดีย ชื่อ นาย Dhakji Dadaji ประดิษฐานรูปหล่อไตรเทวี คือพระแม่ลักษมี พระแม่กาลี และพระสุรัสวดี พระแม่ลักษมีถือว่าเป็นเทพเจ้าแห่งความมั่งคั่ง

Mumba Devi Temple เป็นวัดที่ชาวประมงท้องถิ่นสร้างขึ้นในศตวรรษที่ 18 เพื่ออุทิศให้แก่พระแม่มุมบา ซึ่งเชื่อว่าเป็นเทพเจ้าแห่งพลังอำนาจที่ช่วยปกปักรักษาเมืองมุมไบ

โบสถ์ St. Thomas Cathedral อายุ 300 ปี สร้างเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2261 ตั้งอยู่บริเวณที่เคยเป็นประตูป้อมเมืองมุมไบโบราณ เป็นที่มาของชื่อย่าน “Churchgate” และถือเป็นหลักกิโลเมตรที่ 0 ของเมืองมุมไบ

Elephanta Cave ตั้งอยู่บนเกาะ Elaphanta ห่างจากท่าเรือ Gateway of India 11 กม. มีถ้ำทั้งหมด 7 ถ้ำ เป็นพุทธสถาน 2 ถ้ำ และเทวสถานฮินดู 5 ถ้ำ การแกะสลักหินภายในถ้ำเป็นสถาปัตยกรรมยุคศตวรรษที่ 5-8

Kanheri Caves หรือถ้ำกฤษณะคีรี (ภาษาสันกฤต) อยู่ในอุทยานแห่งชาติสัญชัยคานธีร์ ทางตะวันออกของเมืองมุมไบ เป็นถ้ำแกะสลักหินเพื่อใช้เป็นพุทธสถาน มีอายุระหว่าง พ.ศ. 443 – 1543 ถ้ำต่าง ๆ ตั้งอยู่ตามไหล่เขา โดยมีทั้งหมด 109 ถ้ำ

สถานกงสุลใหญ ณ เมืองมุมไบ 

สถานะ ม.ค. 2566